Türkiye’de 10 İlin Sosyo-Ekonomik Gelişmesi
ve Türkiye’nin İşgücü Verimliliği
Halit Suiçmez
Bu planlarda
bazı temel hedefler ortaya konulmaktadır.
Ülkenin ve toplumun genel kalkınmasının yanı sıra bu hedeflere bağlı
olarak bölgelerin, il ve ilçelerin,
yörelerin de “dengeli gelişmesi” hedeflenmektedir.
Bu hedeflere
varabilmek için de illerin sosyo –ekonomik değişmelerinin ortaya konulması
amaçlanmaktadır.
Bu çalışmalarda
amaç kamusal ve özel kaynakların doğru yönlendirilmesine ilişkin politikaların
belirlenmesine katkı vermektir.
Planlarda,
bölgelerarası bütünleşme, sosyal ve ekonomik dengelerin sağlanması, yaşam
kalitesinin iyileştirilmesi, fırsat eşitliği, kültürel gelişme ve katılımcılık
ilkelerinin esas alınacağı vurgulanmaktadır.
Gelişme kavramı
sadece sayısal büyüme hızı ile değil, bunun yanısıra ekonomik, sosyal, kültürel
ve çevresel çok sayıda değişkeni de içeren kapsamlı bir toplumsal çerçevede ele alınmaktadır.
81 ilin kapsandığıDPT
araştırmalarında; sosyal (demografik,
istihdam, eğitim, sağlık, altyapı, diğer refah) ve ekonomik (imalat, inşaat, tarım, mali) alanlardan seçilen 58 değişken içerilmektedir.
Araştırmada
birbiriyle bağımlı olan değişkenlerin kullanılmasına imkan veren gelişmiş bir
istatistik tekniği olan temel bileşenler
analizi uygulanmıştır.
|
|||||||||||
Malatya
39 44 |
Kaynak; DPT, “İllerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”,
Yayın No: DPT 2671, Mayıs, 2003 ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,“İllerin
ve Bölgelerin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Sege 2017
Yukarıdaki Tablo 1’e baktığımızda;
2003 yılından 2017 yılına 10 ilin sosyo-ekonomik gelişmesıralamasında gerileme olduğu gözlenmektedir.
Verimlilik değişkeni ülkelerin hem makro sorunlarının çözümünde hem de toplumsal kalkınma
hedeflerinin gerçekleştirilmesinde belirleyici unsurlardan biridir.
Çünkü, sanayideçalışan kişi başına düşen katma değeri ölçmekte ve ülkelerin
karşılaştırılmasında en önemli
değişkenlerden birini oluşturmaktadır.
Tablo 2’ye baktığımızda;
İşgücü verimliliği sıralamasında Türkiye
121 ülke içerisinde 2005 yılında 36.
sırada iken, 2012 de 43. sıraya düşmüştür.
2005-2012 döneminde düzenli bir düşüş
eğilimi yaşanmıştır.
Bu durumun iki sebepten kaynaklanmış
olabileceği düşünülmektedir.
Birincisi 2008-2009 yıllarında
yaşanan küresel ekonomik kriz, ikincisi
de
bu krize bağlı
olarak, dünya piyasalarından Türkiye’ye
gelen sabit sermaye yatırımlarındaki azalmalardır.
Bu nedenlerden dolayı
2011 yılından sonra
Türkiye’de büyüme hızı önemli ölçüde düşmüştür.
|
Tablo 2; Türkiye’nin 121 ülke içinde İşgücü
Verimliliği Sıralaması |
|
|
|
2005 2006 2007
2008 2009 2010
2011 2012 |
|
|
|
Sıra;
36 37 39 39 40 40 42 43 |
|
|
|
Kaynak; Dr. Dursun
Balkan, Dr. Halit Suiçmez, Türkiye ve
Dünyada İşgücü Verimliliğinin Karşılaştırmalı Analizi, Verimlilik
Dergisi, 2017/1, s.23 |
Yukarıda belirtilen araştırmalarda da
ortaya konulduğu gibi, ülkemizin bir bölgesinde yer alan 10 ilimizin
sosyo-ekonomik gelişme endeksinde bir düşüş gerçekleşmiş, yine 2005-2012
döneminde ülke genelindeki emek üretkenliğinde küresel sıralamada belirli
ölçüde bir gerileme yaşanmıştır.
Bu sorunları aşmak ve ülke potansiyelini
geliştirmek için; başta insani varlıklarımızı tam ve doğru değerlendirmek,
doğal, parasal, mekansal, toplumsal kaynaklarımızı üretken alanlara yönlendirmek
şarttır.
Bunun için de genel planlama ve üretkenlik
kavramlarının öncülüğünde toplumsal katılımı güçlendirerek çalışmak çok önemli
olacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder