Edebi
Ürünlerde “Değerlendirme” Konusu
Halit
Suiçmez
“…Edebiyatta
felsefi olanı bulmak için etik boyuta bakılmalı… bunun da yolu… yapıtın
değerinin saptanması, söylediklerine, gösterdiklerine uygun
değerlendirilebilmesidir…”
(Atalay
Girgin, Edebiyatta Felsefe, Felsefe
ve Edebiyat, Çizgi Kitabevi, Eylül 2014, Sayfa 257-264)
Giriş
Genel olarak bilimde
olsun sanatta olsun, felsefede, hatta sadece entelektüel etkinliklerde değil,
hayatın her anında şu üç soru insan yaşamının temel dinamikleridir;
-Ne yapacağız(yapmalı)?
-Niçin yapacağız(yapmalı)?
-Nasıl yapmalı(yapacağız)?
Elbette bu soruların
yanına veya devamına yer ve zaman(kapsam)boyutlarını
da katarak bir işin-eylemin gerçekleşme planını tamamlarız.
“Ne yapılmalı” sorusu, konuyu, işin-eylemin amacını ortaya koyar.
“Niçin” sorusu o
konunun önemini-gerekçesini, insan
için, dünyamız için, toplumsal gelişme için anlamını ortaya koymak demektir.
“Nasıl yapmalı” sorusu
da bilimde yöntemi, sanatta estetiği gündeme getirir.
Değer
Kavramı
Değer kavramı felsefenin
içindedir. İoanna Kuçuradi’ye göre;
“Değer; bir şeyin değeri… o şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yeridir; bir yazın yapıtı söz konusu olduğunda bu, o yapıtın ait olduğu alandaki yeri demektir… değer yargılarından ve etik değerlerden ayrıdır bu değer kavramı…
