Uluslararası PEN’den Başbakan’a açık mektup
Uluslararası PEN,
Başbakan Davutoğlu’na hitaben bir açık mektupla Türkiye’deki tutuklu gazeteci
ve yazarların bırakılmasını talep etti. Metnin imzacıları arasında Adonis, J.M.
Coetzee, Colm Tóibín, Knausgaard ve Herta Müller de bulunuyor. “Mektup”un
Türkçe çevirisi aşağıdadır.
“Sayın Başbakan
Davutoğlu,
İfade özgürlüğünü
tüm dünyada korumayı ve savunmayı görev bilen yazarlar olarak biz aşağıda adı
geçenler, Türkiye’de korku ile sansür ikliminin ve eleştirel seslerin üstündeki
baskının giderek artmasından endişeliyiz.
PEN’in
Türkiye’deki ifade özgürlüğüne dair son raporunda
da görülebildiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri son yıllarda eleştirel
ve muhalif sesleri susturmak için olağanüstü bir çaba harcıyorlar. Bu, Gezi
Parkı’ndaki barışçıl eylemlerin sertçe bastırılmasından internette ifade
özgürlüğünün giderek kısıtlanmasına ve onlarca yazar, gazeteci ile
akademisyenin tutuklanıp gözaltına alınmasına kadar etkisini Türkiye toplumunun
tüm alanlarında gösteriyor. Son iki yıl içinde Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’ne yapılan ifade özgürlüğü başvurularının yarısı Türkiye’yle ilgili.
Günümüzdeki yasalar ve gözetleme uygulamaları sadece ülkedeki yazar ve
gazetecilerin konuşma özgürlüğünü kısıtlamakla kalmıyor, aynı zamanda on
milyonlarca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının temel hak ve özgürlüklerini de
ciddi bir şekilde tehdit ediyor.
Sadece son 12 ay
içinde, yaşanan birtakım endişe verici gelişmeler ifade özgürlüğünün daha da
kısıtlanmasına ve bastırılmasına yol açtı: İç Güvenlik Yasası’nda yapılan
değişikliklerle polise hâkim kararı olmaksızın dinleme yetkisi verilmesi;
Twitter, Facebook ve YouTube’un sürekli engellenmesi; solcuların ve Kürtlerin
internet sitelerinin kapatılması. Bunun yanı sıra birtakım kitaplar ya
sansürlendi ya da yasaklandı.
Son aylarda ayrıca
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eleştirel sesleri bastırmak için yürüttüğü kampanya
dahilinde cumhurbaşkanına hakaret davaları açtığına tanık olduk; bu, dört
yıllık hapis cezası olan bir suç. Türkiye’nin adalet bakanına göre,
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2014’te seçilmesinin ardından bu şekilde 1.845 dava
açıldı. Örneğin Şubat 2016’da, Atalay Girgin’e, bir grup fareyle ilgili bir
masal anlattığı Lağımpaşalı adlı kitabında cumhurbaşkanına hakaret
ettiği gerekçesiyle soruşturma açıldı.