MEB
ve Ziya Selçuk “Eğitimde Fırsat Eşitliği”ni Bitirdi
Atalay
Girgin*
Haklısınız
elbette… Olmayan şey bitirilemez. Bir adın, bir kavramın sakız gibi çiğnenip duruyor
olması da o şeyin varlığına delalet etmez. Tıpkı; gerçeklikte bir varlığı, bir
var oluşu olmayan ve düşten, düşünsellikten öte herhangi bir gerçekliğe tekabül
etmeyen, salt insan zihninin ürünü olan tüm varlıklar gibi… Bu tür varlıkların
gerçeklikte hiçbir yeri yoktur.
Eşitsizlik Koşullarında Eşitlik
Olmaz
Keza
aynı durum neliği olup da gerçekliği olmayan kavramlar için de geçerlidir. “Eğitimde
fırsat eşitliği” kavramı da bunlardan biridir. Var olabilmesi, var edilebilmesi
için, öncelikle, hem kabuller hem de gerçeklik boyutunda toplumsal anlamda üzerine
bina edilebileceği sağlam bir nesnel zemine ihtiyaç vardır ki bunun da başında
ekonomik ve sosyal eşitlik gelir.
Ayrıntılara boğmadan, en basitinden söyleyeyim: Milyonlarca işsizin, yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan insanın var olduğu, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve eşitsizliğin her geçen gün arttığı koşullarda böylesi bir eşitlikten söz edilebilir mi? Yanıtı belli sorunun…
Dolayısıyla;
ekonomik ve sosyal eşitsizlik koşullarında “eğitimde fırsat eşitliği”nin,
toplumun yönetilen ve yoksul kesimlerini manipüle etmek için kullanılan bir
söylem olmanın dışında, gerçeklikte herhangi bir karşılığı, herhangi bir hükmü
ve geçerliliği yoktur. Çünkü ekonomik ve sosyal eşitsizlik koşullarında yetişen
çocukları, eşit koşullarda sınava sokmak “eğitimde fırsat eşitliği” değildir.
Keza aynı ders kitaplarını okutmak ve onlardan sorumlu tutmak da…
Aksine
bu, ekonomik ve sosyal olarak var olan eşitsizliği, yeni yetişen genç
kuşakların da zihinlerine kazıyarak meşrulaştırmak ve kalıcı kılmaya çalışmaktır.
Ve ne yazık ki hem okullarda yapılan sistematik eğitimin hem de bir kurum
olarak MEB’in temel işlevlerinden en önemlisi de budur.
Ekonomik
ve sosyal eşitsizlik koşullarına rağmen, toplumun alt gelir düzeyine sahip
kesimlerine mensup birileri, bir biçimde başarılı olduklarında da bunu
“eğitimde fırsat eşitliği”nin alamet-i farikası olmak sunmak, en büyük
aldatmacadır. Var olan eşitsizliğin bir paçavra gibi buruşturup kenara attığı
“eğitim çıktıları”ndan; “ideolojik esir”liğe ve “ideolojik kör”lüğe mahkûm
ettiği; işsizlik ve yoksulluk bataklığına terk ettiği kurbanlarından hiç söz
etmemekse yüzsüzlüğün ve riyakârlığın dik alasıdır.
İşte
Milli Eğitimin ‘bakan’ı Ziya Selçuk, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamayla,
uzun yıllardır, öğretmenler de dâhil olmak üzere toplumun ezici bir çoğunluğunu
yanılsamalı bir bilinç haline yönelten, “eğitimde fırsat eşitliği” yalanı ve
aldatmacasına son verdi.
Ve
onun yerine, en az onun kadar gerçekliğe tekabül etmeyen, en az onun kadar
yanılsamalı bir bilinç hali yaratacak yeni bir aldatmaca koydu. Peki; onun
yerine ne geldi?
‘Bakan’ Dediğin Böyle Olur
Milli
Eğitimin ‘bakan’ı Ziya Selçuk, olmayan “fırsat eşitliği”nden, daha doğrusu
aldatmacasından ve yalanından vazgeçtiklerini şu sözlerle duyurdu: Fırsat adaleti sağlamak istiyoruz. Niye fırsat
eşitliği değil de fırsat adaleti? Adalet herkese hak ettiğini verebilmektir,
eşitlik ise herkese aynısını vermektir. Dolayısıyla biz adil olacağız ve kim
neyi hak ediyorsa onu ziyadesiyle verme noktasında çaba göstereceğiz1.
Ziya
Selçuk’un yukarıdaki sözlerini ilk okuduğunuzda her şey çok açık ve anlaşılmaz
bir şey yokmuş gibi görünüyor. Ancak sorular yöneltmeye ve söylenenlerle var olan
gerçeklik ilişkisini kurmaya başladığınızda işin rengi değişiyor.
Örneğin;
ilk anda “Nasıl?”, “Hangi koşullarda ve kimler için eğitimde fırsat adaleti?”
derken… Felsefeciliğin gözü kör olmasın! Hemen bunları bir yana bırakıp daha
temel sorular soruyorsunuz: Fırsat adaleti nedir? Bunu konumuz bağlamında “Eğitimde
fırsat adaleti nedir?” sorusu izliyor. Elbette yetmiyor: Adalet var mıdır? Eğer
varsa, “Adalet nedir?” Hatta neliği ve gerçekliğiyle değerlendirdiğimizde “Adalet”
kisvesi altında yaşanan nedir?
Peki;
tüm bunlarla bağlantılı olarak, toplumsal gerçeklikte, adalet bağlamında ne
olup bitmektedir? Ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel, vb boyutlarıyla
adaletten söz etmek mümkün müdür?
Sizler soruların yanıtlarını düşünürken ben
devam edeyim.
“Fırsat Adaleti” Yeni Bir
Aldatmacadır
Ziya
Selçuk, bugüne kadar Türkçe sözlüklerde bile yer almayan, Adalet Bakanı
Abdülhamit Gül’ün, Recep Tayyip Erdoğan ve kadrolu danışmanlarının, metin
yazarlarının bile düşünüp akledemedikleri bir kavramsallaştırmaya imza
atmıştır. Lakin gerçeklikte hiçbir hükmü ve işlevi olmayan bir
kavramsallaştırmaya…
Bu
kavramın nelik boyutu şimdilik bir yana… Genelde “fırsat adaleti”, özelde ise “eğitimde
fırsat adaleti”, “fırsat eşitliği”nden daha büyük bir aldatmacadır. Çünkü,
tıpkı “eğitimde fırsat eşitliği” gibi, “eğitimde fırsat adaleti”nin de temel
koşulu, üzerinde anlaşılan kabuller temelinde, inşa edilebileceği nesnel bir toplumsal
zeminin var olmasıdır.
Peki;
böylesi bir toplumsal zemin ve gerçeklik var mıdır? Elbette, bu sorunun da
yanıtı belli…
Adaletsizlik Koşullarında Adalet
Olmaz
Adaletin
neliğini ne olarak belirlemiş olursanız olun. Eğer bir toplumda, “Adalet
güçlülerin ayrıcalığı” ve güçsüzlerin özlemi olmaktan öte bir değer taşımıyorsa…
Eğer bir toplumda, yasamadan yargı ve yürütmeye dek tüm temel toplumsal
kurumlar yerle yeksan eylenmişse… Eğer bir toplumda, ekonomik, sosyal, siyasal,
yargısal, vb boyutlarıyla birlikte eşitlik ve adaletten söz edemiyorsanız,
dahası gelir dağılımındaki eşitsizlik ve adaletsizlik her geçen gün artıyorsa,
orada adalet salt bir kavram olarak kalmaya mahkumdur.
Ve
bu koşullarda, adaletle bağlantılı kurulan her cümle, yapılan her
kavramsallaştırma, yalnızca toplumun, adalet özlemi çeken geniş kesimlerini aldatmaya
ve manipüle etmeye dönüşür. Kendi safiyane niyeti ya da amacı ve kastı ne
olursa olsun, Ziya Selçuk’un “eğitimde fırsat eşitliği”nin yerine ikame ettiği,
“fırsat adaleti” ya da “eğitimde fırsat adaleti” kavramları da tam buna hizmet
etmektedir.
“Safiyane
niyet” derken de saf olmaya gerek yok… Çünkü bir yandan “Adil olacağız” derken,
öte yandan bugüne kadar yaptıkları ortada olan ve bilinen Ziya Selçuk, adaletsizlik koşullarında adaletin
olamayacağını bilmeyecek kadar saf ve masum olabilir mi? Yanıt sizindir.
Velhasıl, sözlüklere geçer mi bilmem ama Ziya Selçuk bir inci daha ekledi, “eski bakan” sıfatından önce, kendi bireysel tarihine… Ötesi laf-ı güzaftır efendim.
* Ankara Üniversitesi, DTCF Felsefe Bölümü mezunu ve “Arzu Okulu”, “Aşk Mavidir Öğretmenim”, “Öğretmen Düzenin Duvarındaki Tuğla”, “Edebiyat Nedir Ki…”, “Allah dedi Üstad-ı Azam” kitaplarının yazarı. Felsefenin Işığında / Felsefece; http://atalaygirgin.blogspot.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder